Rajma Cultivation । राजमा हे पौष्टिक गुणधर्मांनी समृद्ध असलेले डाळीचे पीक आहे जे लोकांना खायला आवडते. विशेषतः उत्तर भारतातील लोकांची राजमा भात ही पहिली पसंती आहे. यामुळेच याला मोठी मागणी आहे. राजमाची वाढलेली मागणी पाहता आता देशातील सपाट भागातही राजमाची लागवड सुरू झाली आहे. त्याची लागवड शेतकऱ्यांसाठी खूप फायदेशीर आहे. त्याच्या सुधारित जातीची लागवड करून शेतकरी चांगले उत्पन्न मिळवू शकतात. परंतु त्याची लागवड सुरू करण्यापूर्वी शेतकऱ्यांनी त्याची लागवड कशी केली जाते आणि चांगले उत्पन्न मिळविण्यासाठी कोणत्या सुधारित वाणांची लागवड करावी हे जाणून घेणे महत्त्वाचे आहे.
Coriander Rate । कोथिंबीर उत्पादक शेतकरी मोठ्या अडचणीत, दर घसरल्याने मोठा फटका; पाहा किती मिळतोय दर?
कोणत्याही पिकाच्या लागवडीमध्ये चांगले उत्पादन मिळविण्यासाठी चांगल्या प्रतीचे बियाणे वापरावे लागते. चांगल्या जातीमुळे जास्त उत्पादन मिळते आणि शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढते. शेतकरी राजमाच्या सुधारित जातींचा वापर करून राजमाची लागवड करू शकतात. यामध्ये पीडीआर-१४ (उदय), मालवीय-१३७, व्हीएल-६३, अंबर (आयआयपीआर-९६-४), उत्कर्ष (आयआयपीआर-९८-५), अरुण नावाची सुधारित जात आहे.
Tomato Rate । टोमॅटो उत्पादक शेतकऱ्यांसाठी आनंदाची बातमी! टोमॅटोचे दर वाढले, मिळतोय इतका भाव
राजमाच्या लागवडीबद्दल सांगायचे तर ऑक्टोबरचा तिसरा आणि चौथा आठवडा राजमाच्या लागवडीसाठी योग्य वेळ आहे. तर पूर्व भारतात नोव्हेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात लागवडी केली जाते. परंतु त्यानंतर लागवडी केल्याने उत्पादनात घट होते.
शेताची चांगली नांगरणी करा
राजमाच्या लागवडीसाठी चिकणमाती व हलकी चिकणमाती माती उत्तम मानली जाते. परंतु त्याची लागवड करताना शेतातील पाण्याचा निचरा होण्यासाठी योग्य व्यवस्था केली जाईल याची विशेष काळजी घ्यावी लागते. त्याच्यालागवडीसाठी, शेताची दोन ते तीन वेळा कसून नांगरणी करून शेत तयार केले जाते. तसेच लागवडीच्या वेळी शेतात पुरेसा ओलावा राहील याकडे विशेष लक्ष द्यावे लागते. राजमा लावण्यापूर्वी, त्याच्या बियाण्यांवर प्रक्रिया करणे महत्वाचे आहे. यामुळे बियांना पुरेसा ओलावा मिळतो.
योग्य प्रमाणात NPK वापरा
राजमाच्या लागवडीसाठी जास्त नायट्रोजन आवश्यक आहे. त्याची लागवड करताना 120 किलो नायट्रोजन, 60 किलो फॉस्फेट आणि 30 किलो पालाश प्रति हेक्टरी फवारणी करावी लागते. खते देताना हे लक्षात ठेवावे की राजमाच्या पेरणीच्या वेळी ६० किलो नत्र आणि पोटॅश व फॉस्फेटची संपूर्ण मात्रा द्यावी, त्यानंतर उरलेले नत्र पेरणीनंतर फवारावे. याशिवाय 20 किलो गंधक प्रति हेक्टरी शेतात फवारल्यास चांगला परिणाम मिळतो. तसेच चांगले उत्पादन मिळविण्यासाठी ३० व ५० दिवसांनी २ टक्के युरियाची फवारणी शेतात करावी. तसेच वेळोवेळी शेतातील ओलाव्यानुसार पेरणी करावी.
खुरपणीला विशेष महत्त्व
राजमाच्या लागवडीमध्ये खुरपणीला विशेष महत्त्व आहे. तण काढताना त्याच्या झाडांना माती घालावी जेणेकरून झाडांना फळे येताना आधार मिळू शकेल. याशिवाय फळे दिसू लागताच तण नियंत्रणासाठी पेंडीमसलिनची ३.३ लिटर प्रति हेक्टरी फवारणी करावी. राजमामध्ये मोझॅकचा प्रादुर्भाव दिसून येत असून, पांढऱ्या माशीचे नियंत्रण करून रोगाचा प्रादुर्भाव रोखता येतो.
