Dairy Farming Tips । भारतात, बहुतांश शेतकरी अतिरिक्त उत्पन्नासाठी शेतीसोबतच गायी आणि म्हशींचे पालनपोषण करतात. (Rearing of cows and buffaloes) यातून त्यांना चांगल्या प्रमाणात दूध मिळते आणि त्याची विक्री करून त्यांना अतिरिक्त उत्पन्न मिळते. जर आपण चांगल्या प्रजातींबद्दल बोललो, तर गाय आणि म्हशीच्या अनेक दुधाळ प्रजाती भारतात आढळतात. यापैकी गीर जातीची गाय आणि म्हशीची मुऱ्हा जात या दूध उत्पादनासाठी ओळखल्या जातात. जर आपण मुऱ्हा जातीच्या म्हशींबद्दल बोललो, तर भारतातील बहुतेक भागात पशुपालक त्याचे दूध विकून चांगली कमाई करत आहेत.
Havaman Andaj । सावधान! पुढील ४८ तासांत गारपिटीसह मुसळधार पावसाची शक्यता
मुऱ्हा म्हैस (Murha buffalo)
हरियाणातील रोहतक, हिसार आणि जिंद तसेच पंजाबमधील पतियाळा आणि नाभा येथे आढळणारी ही म्हशीची सर्वात लोकप्रिय जात आहे. ही म्हैस एका खंडात 1600-1800 लिटर दूध देते. माहितीसाठी, आम्ही तुम्हाला सांगतो की मुर्राह म्हशीच्या दुधात 7 टक्के फॅट आढळते. मुऱ्हा जातीला सहज पचण्याजोगे अन्न आणि शेंगांचा चारा पूरक स्वरूपात दिला जातो. चांगल्या दूध उत्पादनासाठी, मका, गहू, बार्ली, ओट आणि बाजरीची धान्ये तसेच तेलबिया केक दिले जातात. मुऱ्हा जातीच्या म्हशीला स्वच्छता आणि देखभाल आवश्यक असते. ही जात दिवसाला १२-१६ लिटर दूध देते.
Jowar Bajar Bhav । गगनाला भिडले ज्वारीचे दर, क्विंटलला मिळतोय ‘इतका’ भाव, जाणून घ्या
मुऱ्हा जातीच्या म्हशीची किंमत एक लाख रुपयांपेक्षा जास्त आहे. अनेक शेतकरी आणि पशुपालक या म्हशी खरेदी करून दुग्ध व्यवसाय सुरू करू शकतात. मुऱ्हा म्हशींच्या खरेदीसाठी अनेक राज्य सरकारे आर्थिक अनुदानही देत आहेत. अनुदानाच्या अंमलबजावणीनंतर मुऱ्हा म्हैस ५० हजार रुपयांना खरेदी करता येणार आहे. भारत सरकार राष्ट्रीय गोकुळ मिशन आणि पशु किसान क्रेडिट कार्डवर जनावरांच्या खरेदीसाठी सबसिडी देखील देत आहे.
Organic Farming । सेंद्रिय शेतीसाठी सरकार देतंय 70 हजार ते 25 लाखापर्यंत अनुदान! त्वरित घ्या लाभ
या म्हशीची काळजी कशी घ्यावी?
म्हशीची जात कोणतीही असो, तिची जितकी चांगली काळजी घेतली जाईल तितका अधिक नफा पशुपालकांना मिळू शकेल. मुऱ्हा म्हशीबद्दल बोलायचे झाले तर ही म्हैस एका दिवसात १२-१६ लिटर दूध देते. त्यामुळे त्याचे पोषण लक्षात घेऊन त्याला संतुलित आहार देणे अत्यंत आवश्यक आहे. चांगल्या दूध उत्पादनासाठी मुर्राह म्हशीच्या आरोग्याची काळजी घेणे गरजेचे आहे. म्हणून, वेळोवेळी पशुवैद्यकांना भेट देणे चांगले आहे.
इतर प्राण्यांप्रमाणेच मुऱ्हा म्हशीलाही राहण्यासाठी आरामदायी आवार लागते. जेणेकरून म्हशींना थंडी, उष्णता आणि पावसाच्या प्रभावापासून वाचवता येईल. गोठ्यात स्वच्छता राखणे अत्यंत आवश्यक आहे. निरोगी म्हैस तुमच्यासाठी चांगले दूध देईल. परंतु पावसाळ्यात जनावरांना पाय-तोंड व घशाचे आजार होण्याची शक्यता वाढते, त्यामुळे यापासून बचाव करण्यासाठी त्यांना वेळोवेळी लसीकरण करून पोटातील जंतांसाठी औषध देत राहावे.
Success Story । शेतकऱ्याची कमाल! शिमला मिरचीतून कमावतोय लाखो रुपये, असं केलं नियोजन
