Silk Farming । आजकाल शेती हा एक उद्योग म्हणून उदयास येत आहे. शेती म्हणजे फक्त गहू आणि तांदूळ पिकवणे नव्हे. पशुपालन, मत्स्यपालन, दूध प्रक्रिया प्रकल्प, दुग्धोद्योग असे अनेक व्यवसाय आहेत ज्यातून आज शेतकरी चांगले उत्पन्न मिळवत आहेत. शेतीतून मिळणारे उत्पन्न पाहून अनेक तरुण आपला चांगला रोजगार सोडून शेतीकडे वळत आहेत. शेतीशी संबंधित कामांपैकी एक म्हणजे रेशीम कीटक पालन. कच्चे रेशीम तयार करण्यासाठी रेशीम किड्यांच्या संगोपनाला रेशीम शेती किंवा रेशीम कीटक संगोपन म्हणतात.
रेशीम उत्पादनात चीननंतर भारताचा क्रमांक लागतो. येथे प्रत्येक प्रकारचे रेशीम तयार होते. भारतात, 60 लाखांहून अधिक लोक वेगवेगळ्या प्रकारच्या रेशीम कीटकांच्या संगोपनात गुंतलेले आहेत. भारतातील केंद्रीय रेशीम संशोधन केंद्र 1943 मध्ये बहरामपूर येथे बांधले गेले. यानंतर रेशीम उद्योगाला चालना देण्यासाठी 1949 मध्ये रेशीम मंडळाची स्थापना करण्यात आली. मेघालयमध्ये सेंट्रल एरी रिसर्च इन्स्टिट्यूटची स्थापना करण्यात आली आणि रांचीमध्ये सेंट्रल तुसार संशोधन प्रशिक्षण संस्था स्थापन करण्यात आली.
Success Story । दुष्काळी परिस्थितीवर मात करत फुलवली खरबुज शेती, आज होतेय लाखात कमाई
भारत सरकार रेशीम शेतीचे प्रशिक्षण आणि आर्थिक सहाय्य देण्याचे काम करते. याशिवाय रेशीम किटक संगोपन, रेशीम किड्यांची अंडी, किटकांपासून तयार केलेले कोकून आदी उपकरणे बाजारात उपलब्ध करून देण्यासाठी सरकार मदत करते. भारतात रेशीम लागवड तीन प्रकारे केली जाते – तुतीची लागवड, तुषार लागवड आणि इरी लागवड. रेशीम हे कीटकांच्या प्रथिनांपासून बनवलेले फायबर आहे. तुती आणि अर्जुनाच्या पानांवर खाणाऱ्या कीटकांच्या अळ्यांपासून उत्तम रेशीम तयार केले जाते. तुतीची पाने खाऊन कीटक जे रेशीम बनवतात त्याला तुती रेशीम म्हणतात.
Tur Market Price । कधी वाढणार तुरीचे भाव, जाणून घ्या अभ्यासकांचे मत
कर्नाटक, आंध्र प्रदेश, तामिळनाडू, जम्मू-काश्मीर आणि पश्चिम बंगाल येथे तुती रेशीम उत्पादन केले जाते. झारखंड, छत्तीसगड, ओडिशा, उत्तर प्रदेश आणि ईशान्येकडील राज्यांमध्ये तुती नसलेले रेशीम तयार केले जाते. केंद्र सरकारसह प्रत्येक राज्य सरकार त्यांच्या स्तरावर शेतकऱ्यांसाठी रेशीम उत्पादन योजना तयार करते. ज्या शेतकर्‍यांना तुतीची झाडे लावायची आहेत आणि त्यांच्या एक एकर जमिनीत रेशीम कीटकांचे संगोपन करायचे आहे त्यांना शासन सर्व प्रकारची मदत करत आहे.
Maize Rate । मकाच्या दरात सर्वाधिक वाढ! जाणून घ्या बाजारात किती मिळतोय दर?
भारत सरकारच्या https://www.india.gov.in/hi/topics/agriculture/sericulture या वेबसाइटच्या लिंकवरून रेशीम किड्यांच्या संगोपनाबद्दल अधिक माहिती मिळू शकते. याशिवाय मध्य प्रदेश सरकार शेतकऱ्यांना रेशीम शेतीसाठी कर्ज देत आहे. याबाबत अधिक माहिती www.eresham.mp.gov.in या वेबसाइटवरून मिळू शकेल.
Industrial Electricity । मोठी बातमी! आता औद्योगिक वीज जोडणीच्या खर्चाचा भार उचलणार महावितरण
